Charakterystyka/ morfologia

Gatunek rośliny, który należy do rodziny amarylkowatych, rzędu szparagowców i rodzaju śnieżyczek. Poza zasięgiem naturalnego występowania popularna roślina ozdobna, rozpoznawalna jako symbl przedwiośnia. Jako jeden z pierwszych kwiatów wyrasta spod śniegu zapowiadając nadejście wiosny.

Występowanie/ siedlisko:

W warunkach naturalnych kwiat ten występuje w południowej i środkowej Europie, na Kaukazie i w Azji Mniejszej. W Polsce występuje najczęściej w górach i na wyżynach oraz Dolnym Śląsku. Można ją też spotkać w Wielkopolsce i Polesiu. Preferuje gleby brunatne, rzadziej występuje na czarnoziemach i madach. Chętnie rośnie w cieniu lub półcieniu. Na swoich stanowiskach najczęściej rośnie w łanach w dużej liczbie, kępowo. Można ją spotkać w lasach łęgowych w buczynach oraz grądach.

Wygląd/kwitnienie:

Kwiaty śnieżyczki sa białe z zielonym wzorem na płatkach wewnętrznych. Są dzwonkowate. Każda korona kwiatowa ma po 3 płatki w dwóch okółkach. Zewnętrzne kwiatki ma dłuższe, maksymalnie do 25 mm, koloru śnieżnobiałego. Wewnętrzne są krótsze z zieloną plamą w kształcie litery V. Kwiaty śnieżyczki są owadopylne, pachnące. Owoc śneżyczki to żółtozielona torebka. Nasiona ma białawe w ilości od 1 do 15. Ma zwykle od dwóch do czterech liści. Są one sinozielone i mięsiste. Kwiat śnieżyczki osadzony jest na łodydze, która osiąga do 11 cm. długości.

Status gatunku:

Rabunkowa eksploatacja siedlisk naturalnych śnieżyczki przebiśniega doprowadziła do wyniszczenia gatunku. Zjawisko to było niebiespieczne dla tego gatunku na tyle, że przez długi czas, w szczególności w II połowie XX wieku, kwiat ten uznany był za jedną z najbardziej zagrożonych wyginięciem roślin. Sytuacja zmieniła się dopiero gdy na rynku pojawiła się oferta hodowlanej śnieżyczki. Pomimo to, do tej pory śnieżyczka jest wymieniana w czerwonych księgach roślin objętych ochroną gatunkową w szeregu krajów, także w Polsce. Roślina ta jest także chroniona w licznych rezerwatach oraz parkach narodowych. Przebiśnieg jest także chroniony przez Konwencję Waszyngtońską. Wymienia ona w załączniku II ograniczenie w obrocie handlowym tym gatunkiem.

Ciekawostki:

Śnieżyczka zakwita dopiero w 6 lub 7 roku swojego zycia. Przebiśniegi są toksyczne i trujące. Zjedzone przez bydło moga powodować nawet utratę przytomności. Nazwa rodzajowa Galanthus została stworzona przez Linneusza i powstała z połączenia słów gala - mleko i athlos - kwiat. Z kolei nazwa gatunkowa nivelis znaczy śnieżny czy ośnieżony od łacińskiego nix czyli śnieg. Śnieżyczka to również roślina lecznicza. Pozyskiwana z niej galantamina stosowana jest przy leczeniu iniekcji dożylnych.

Autor: Bartosz Dubiel